De bereidheid bij partijen tot het uitvoeren van een gezamenlijke oplossing, ligt in de regel hoog. Het is immers hun oplossing. Ook wordt de relatie niet onnodig beschadigd.

Er zijn twee belangrijke uitgangspunten: vrijwilligheid en vertrouwelijkheid. Niemand kan worden gedwongen om aan het mediation-proces mee te doen. En de deelnemers verbinden zich vooraf tot geheimhouding. Deze principes liggen vast in het Mediation Reglement van het onafhankelijke Nederland Mediation Instituut, het NMI.

Hoe werkt mediation?
Aan het begin van het mediation-proces sluiten de partijen en de mediator een mediation-overeenkomst. Daarin spreken ze af om te proberen, het geschil gezamenlijk via mediation op te lossen. Een schriftelijke overeenkomst is belangrijk. Het mediation-reglement wordt daarin van toepassing verklaard. Zo staat vast wanneer de mediation van start gaat, wat het proces inhoudt en welke spelregels er gaan gelden. Het mediation proces is informeel en flexibel. De mediator is een procesbegeleider. Hij brengt vastgelopen communicatie weer op gang. Hij stimuleert de partijen tot overleg. Emoties en zaken worden gescheiden. De partijen zijn actief en hebben een grote inbreng.

De mediator kiest geen partij, maar helpt de partijen in hun onderhandelingsproces. Geen juridische standpunten, maar hun belangen en de toekomst staan daarbij voorop.